เฮสเพอริดิน มหัศจรรย์แห่งผลส้ม ลดความเสี่ยงต่อการเกิดโรคไม่ติดต่อเรื้อรัง (NCDs)
          ผลไม้ตระกูลซิตรัส (Citrus Fruit) ถือเป็นหนึ่งในกลุ่มของผลไม้รสเปรี้ยวที่ใหญ่ที่สุดในโลก กว่า 30% ถูกนำไปแปรรูปเป็นผลิตภัณฑ์หลากหลายชนิด ในอุตสาหกรรมน้ำผลไม้ ประกอบด้วย ส้มสายพันธุ์ต่างๆ มะนาว ส้มโอ เกรปฟรุต ฯลฯ ซึ่งมีวิตามินและสารพฤกษเคมี ซึ่งส่วนใหญ่เป็นกลุ่มฟลาโวนอยด์เป็นองค์ประกอบหลัก จัดเป็นผลไม้ที่มีคุณค่าทางโภชนาการสูง เป็นแหล่งของวิตามินซี และยังอุดมไปด้วยใยอาหาร วิตามินและแร่ธาตุ เช่น โฟเลต วิตามินบี 1 วิตามินบี 2 ไนอะซิน วิตามินบี 6 กรดแพนโทเทนิก โพแทสเซียม แคลเซียม ฟอสฟอรัส แมกนีเซียม ทองแดง ฯลฯ และงานวิจัยก็พบว่าส่งผลดีต่อสุขภาพด้วย1

          สารสำคัญที่พบในผลไม้ตระกูลส้มตามธรรมชาติ อย่าง เฮสเพอริดิน (Hesperidin) ซึ่งเป็นสารชนิดหนึ่งในกลุ่มฟลาโวนอยด์ พบว่ามีคุณสมบัติในการต้านอนุมูลอิสระ และลดการอักเสบที่เกิดขึ้นภายในเซลล์ เพิ่มภูมิคุ้มกัน รวมถึงอาจจะช่วยต่อต้านมะเร็งบางชนิดได้ อีกทั้งยังอาจจะช่วยลดระดับคอเลสเตอรอลในเลือดและลดการเกิดโรคอ้วน2 ประชากรที่เป็นโรคอ้วนหรือภาวะน้ำหนักเกินทั่วโลกนั้น มีมากกว่า 30% ของประชากรทั้งหมด โดยโรคอ้วนเป็นภาวะที่ร่างกายได้รับพลังงานมากเกินไป ทำให้มีไขมันสะสมในร่างกายมากเกินไป โรคอ้วนทำให้เกิดภาวะการเผาผลาญในร่างกายผิดปกติ (Metabolic Syndrome) ซึ่งความอ้วนทำให้เกิดการอักเสบและก่อให้เกิดโรคไม่ติดต่อเรื้อรัง (NCDs) ได้แก่ โรคหัวใจและหลอดเลือด โรคเบาหวาน และโรคมะเร็งบางชนิด องค์การอนามัยโลกรายงานว่า การเสียชีวิตและการเจ็บป่วยด้วยโรคไม่ติดต่อเรื้อรัง (NCDs) ถือเป็นสาเหตุการเสียชีวิตในอันดับต้นๆ ของประชากรโลก เกิดจากปัจจัยเสี่ยงหลายประการ เช่น วิถีชีวิตที่ไม่เหมาะสม พันธุกรรม รวมถึงปัจจัยที่มีผลมากที่สุด คือ เรื่องของการบริโภคอาหารที่ไม่มีคุณภาพ เช่น การบริโภคผักและผลไม้ที่น้อยเกินไป หรือบริโภคโซเดียม ไขมันรวม และน้ำตาลในปริมาณสูง จึงทำให้มีโอกาสเสี่ยงเป็นโรคอ้วนหรือน้ำหนักเกินได้3 การบริโภคผลไม้ที่มีเฮสเพอริดินเป็นองค์ประกอบ สามารถช่วยควบคุมไขมันเลือด ทำให้ปริมาณไตรกลีเซอไรด์ลดลง จึงลดความเสี่ยงต่อการเกิดโรคหัวใจและหลอดเลือด และช่วยควบคุมระดับน้ำตาลในเลือดได้ เนื่องจากจะช่วยชะลอการปลดปล่อยกลูโคสเข้าสู่กระแสเลือด ทำให้การดูดซึมน้ำตาลมีประสิทธิภาพดียิ่งขึ้น รวมถึงยังสามารถช่วยกระตุ้นการหลั่งของคอเลสซิสโตไคนิน (CCK) ซึ่งเป็นฮอร์โมนควบคุมความอยากอาหาร ทำให้ร่างกายอยากอาหารน้อยลง1

          วิตามินและแร่ธาตุยังคงเป็นสารสำคัญที่ร่างกายต้องการและยังช่วยเสริมสร้างภูมิคุ้มกันหรือแอนติบอดี้ เพื่อให้ร่างกายสามารถทำงานได้อย่างปกติ แต่สิ่งที่น่าสนใจ คือ ปริมาณเฮสเพอริดินตั้งแต่ 13.41 มก./100 มล. ถึง 43.71mg/100 มล. ถูกจัดว่าเป็นสารที่ช่วยเสริมสร้างสุขภาพและมีประโยชน์ทางด้านเภสัชวิทยา อาทิ เช่น  เป็นสารต้านอนุมูลอิสระ สารยับยั้งไวรัส โดยจากงานวิจัย พบว่า เฮสเพอริดินช่วยลดการแพร่กระจายของไวรัส (โปรตีน SARS-COV-2) โดยมีศักยภาพในการปิดกั้นการจับกับโปรตีนในเซลล์ของกลุ่มอาการทางเดินหายใจเฉียบพลันรุนแรง และยับยั้งการจำลองแบบของไวรัส (Mpro) ในไวรัสโคโรนา (COVID-19)1 รวมถึงช่วยยับยั้งการเจริญเติบโตของเชื้อโรคต่างๆ และช่วยเสริมสร้างภูมิคุ้มกันให้กับร่างกาย4

          จากฐานข้อมูลบนเว็บไซต์ Phenol-Explorer ซึ่งมีเนื้อหาเกี่ยวกับโพลีฟีนอลในอาหาร ได้ระบุถึงปริมาณเฮสเพอริดินในน้ำส้มที่แตกต่างกัน ตั้งแต่ 4-73 มก./100 มล. พบว่า บทบาทของเฮสเพอริดินจากน้ำส้มได้รับความสนใจในงานวิจัยอย่างมาก เนื่องจากคุณมีสมบัติต้านการอักเสบและยังเป็นสารต้านอนุมูลอิสระ มีส่วนช่วยในการปรับการทำงานของเอนไซม์ที่สำคัญในเซลล์ ซึ่งขึ้นอยู่กับการดูดซึม และโครงสร้างเมทริกซ์ของอาหาร การบริโภคน้ำส้มซึ่งมีเฮสเพอริดินธรรมชาติ จึงสามารถช่วยลดภาวะแทรกซ้อนต่างๆ ที่เกี่ยวข้องกับโรค NCDs และภาวะเรื้อรังได้3  จากข้อความข้างต้น จะเห็นได้ว่า น้ำส้มพร้อมดื่ม ก็เป็นอีกทางเลือกหนึ่งที่ตอบโจทย์ผู้บริโภคยุคใหม่ได้อย่างลงตัว หากบริโภคในปริมาณที่เหมาะสม นอกจากจะมีปริมาณวิตามินซีสูงแล้ว ยังหาซื้อได้ง่ายและราคาไม่แพง ดังนั้นหากเราหันมาใส่ใจสุขภาพเลือกบริโภคแต่อาหารที่มีประโยชน์ก็สามารถมั่นใจได้ว่า ต้องส่งผลดีกับร่างกายอย่างแน่นอน

ขอขอบคุณข้อมูลโดย

รองศาสตราจารย์ ดร.พัชราณี ภวัตกุล

ภาควิชาโภชนวิทยา คณะสาธารณสุขศาสตร์ มหาวิทยาลัยมหิดล

Reference

  1. Richa, R., Kohli, D., Vishwakarma, D., Mishra, A., Kabdal, B., Kothakota, A., Richa, S., Sirohi, R., Kumar, R. and Nai, B. (2023) Citrus fruit: Classification, value addition, nutritional and medicinal values and relation with pandemic and hidden hunger. Journal of Agriculture and Food Research. 14, 1-13.
  2. Xiong, H., Wang, J., Ran, Q., Lou, G., Peng, C., Gan, Q., Hu, J., Sun, J., Yao, R. and Huang, Q. (2019). Hesperidin: A Therapeutic Agent For Obesity. Drug Design Development and Therapy. 13, 3855-3866.
  3. Tadros, F.J. and Andrade, J.M. (2022). Impact of hesperidin in 100% orange juice on chronic disease biomarkers: A narrative systematic review and gap analysis. CRITICAL REVIEWS IN FOOD SCIENCE AND NUTRITION. 30, 8335–8354.
  4. Pyrzynska, K. (2022). Hesperidin: A Review on Extraction Methods, Stability and Biological Activities. Nutrients. 14, 1-11.
ซื้อเลย คลิก

หรือ หาซื้อได้ที่ 7-11 และ ร้านสะดวกซื้อชั้นนำใกล้บ้านคุณ